Η προπολεμική Καστοριά εκτός από την λίμνη και τα άλλα αξιοθέατα, είχε να επιδείξει και μια αξιόλογη πνευματική κίνηση μέσα από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπως το περίφημο Διδασκαλείο Θηλέων που έβγαζε δασκάλες. Κάτι δηλ. σαν τη σημερινή Ακαδημία, η οποία για κάποιους άγνωστους λόγους, βρέθηκε αναβαθμισμένη μετά τον πόλεμο στην γειτονική Φλώρινα!


Το Διδασκαλείο λειτουργούσε στο σπίτι του στρατηγού Καϊπη επί της οδού Παπαρέσκα.

Κάθε φθινόπωρο που ξεκινούσε η εκπαιδευτική περίοδος, η Καστοριά γέμιζε από χαρούμενα και δροσερά κορίτσια με ζωντάνια και όρεξη για τη ζωή.

  Τα κορίτσια που έρχονταν από διάφορα μέρη της χώρας, για να φοιτήσουν στο Διδασκαλείο, έφερναν κι ένα καλό εισόδημα στους σπιτονοικοκύρηδες της πόλης, που νοίκιαζαν τα δωμάτια των σπιτών τους στις φοιτήτριες για να μείνουν.

  Στην Καστοριά, όπως και τώρα έτσι και τότε η γούνα περνούσε μεγάλη κρίση και οι γουναράδες αναγκάζονταν να ξενιτευτούν για να στεργιώσουν και να εξασφαλίσουν ένα καλό εισόδημα για να ζήσουν τις οικογένειές τους.

Έτσι λοιπόν οι υποψήφιες δασκάλες που φοιτούσαν στην Καστοριά, εκτός από καλές νοικιάρισσες, έγιναν και περιζήτητες νύφες...
Η προοπτική ενός σίγουρου μισθού για το μέλλον, έκανε πολλούς νεαρούς Καστοριανούς να βλέπουν με άλλο μάτι τις φοιτήτριες και να κάνουν όνειρα για ένα πετυχημένο γάμο!
Τότε ορισμένοι από αυτούς, βάλθηκαν να περιποιούνται την εμφάνισή τους και άρχισαν την στενή πολιορκία...

  Ήταν οι λεγόμενοι “γαμπριστάδες” της Καστοριάς που τα καλοκαιρινά βράδια, έμπαιναν με τις κιθάρες τους στα καράβια της λίμνης και ξεκινούσαν τις καντάδες με τα ωραία τραγούδια τους που έδιναν άλλη νότα στην πόλη!

Άυτούς τους κανταδόρους μάζεψε αργότερα ο μαέστρος Βασίλης Δόϊκος και έκανε την περίφημη χορωδία της “Αρμονίας” που πήρε τόσα βραβεία και έγινε ξακουστή στην Ελλάδα και σ΄όλο τον κόσμο.
Όμως το μεγάλο “νυφοπάζαρο” είχε στηθεί στο Τσαρσί.

Εκεί γινόταν οι ατέλειωτες βόλτες πάνω - κάτω, από το Βυζάντιο μέχρι το Παλλάδιο, όπου οι “γαμπριστάδες” περπατούσαν καμαρωτοί και   χαμογελαστοί, περιμένοντας να αποσπάσουν κανένα χαμόγελο με νόημα από κάποια υποψήφια δασκάλα.
 Η συνέχεια γραφόταν σε κάποιο στενό σοκάκι του Τσαρσί, όπου τα ζευγαράκια ξεμοναχιάζονταν, για να αναταλλάξουν όρκους αιώνιας αγάπης.

Τα παιδιά της πιάτσας της Καστοριάς ήταν πάντα καλοντυμένα, φρεσκοκουρεμένα και καλογιαλισμένα!
 Μάλιστα ορισμένα από αυτά, είχαν στην τσέπη τους ένα κόμμάτι ύφασμα βελούδο και όταν κατηφόριζαν  λίγο πιο κάτω από το Παλλάδιο, έβγαζαν το βελούδο και γιάλιζαν τα παπούτσια τους, για να φύγουν οι σκόνες...

Ιδιαίτερη φροντίδα έδειχναν στα μαλλιά τους, που ήταν πάντα καλοχτενισμένα και με μπόλικη μπριγιαντίνη για να γιαλίζουν...

Άλλωστε αυτά ήταν η “βιτρίνα” τους που τραβούσε τα βλέμματα των κοριτσιών στην βόλτα του Τσαρσί...

Και πολλά από αυτά το κορίτσια έμειναν νύφες για πάντα στην Καστοριά....

  Άλλα  πάλι έφυγαν για τα μέρη τους, αλλά ποτέ δεν ξέχασαν την ωραία πόλη μας την οποία επισκέπτονταν τακτικά...