Κανείς δεν γνωρίζει σήμερα να πει με σιγουριά ποιο είναι το ύψος του χρέους της ΔΕΥΑΚ διότι οι δείκτες του χρόνου γι΄ αυτό σταμάτησαν τον Νοέμβριο του 2014 όταν ο νέος τότε  πρόεδρος Ζαχαρίας Παύλου έκανε τον απολογισμό της προηγούμενης διοίκησης ανεβάζοντας το χρέος στα 7,5 εκατ. ευρώ!!!!

Μετά τις καταιγιστικές αποκαλύψεις σε κείνο το
Δημοτικό Συμβούλιο, για το υπέρογκο χρέος της ΔΕΥΑΚ, που έφθασε στα 7,5 εκατ. ευρώ και τις καταγγελίες για αδιαφανείς διαδικασίες στην διαχείριση των οικονομικών της επιχείρησης, η εφημερίδα μας απευθύνθηκε σε ειδικούς πάνω σε ζητήματα δημοσιονομικής διαχείρισης και λειτουργίας των Δημοτικών Επιχειρήσεων, προκειμένου να ενημερώσει τους δημότες- καταναλωτές, για το νομικό πλαίσιο που διέπει τις ΔΕΥΑ αλλά και τις υποχρεώσεις των αρμοδίων ελεγκτικών αρχών που οφείλουν να παρακολουθούν την οικονομική λειτουργία τους.

Το νομοθετικό πλαίσιο περιλαμβάνει τις εξής διατάξεις για την λειτουργία των ΔΕΥΑ.

  1. Οι δημοτικές επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης του άρθρου 1 του Ν. 1069/80 αποτελούν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου κοινωφελούς χαρακτήρα.  Τα οποία ιδρύθηκαν με κανονιστική πράξη των Δημοτικών Συμβουλίων (Άρθρο 1 παρ. 3 του Ν. 1069/80)
Η διοίκησή τους ελέγχεται από τους οικείους ΟΤΑ. (άρθρο 3) χρηματοδοτούνται από δημοτικές επιχορηγήσεις και δημοτικά τέλη (ύδρευσης - αποχέτευσης άρθρο 10) και ασκείται επ  αυτών αποφασιστικός οικονομικός έλεγχος από τους οικείους ΟΤΑ  (άρθρο 18).
Ως εκ τούτου οι επιχειρήσεις αυτές μολονότι είναι ΝΠΙΔ εντάσσονται στην έννοια των δημοσίων επιχειρήσεων, επιδιώκουν σκοπούς δημοσίου συμφέροντος καθόσον ιδρύονται και λειτουργούν για την εξυπηρέτηση γενικότερου δημοσίου ή κοινωνικού συμφέροντος και ο δήμος έχει τον ιδιοκτησιακό τους έλεγχο.
Με την ανάθεση του αποφασιστικού ελέγχου των ΔΕΥΑ στους ΟΤΑ ο νομοθέτης προέβλεψε αφενός μεν στην εξασφάλιση της διαφάνειας και της αντικειμενικότητας στην ανάθεση των συμβάσεων, αφετέρου δε στην πρόληψη τυχόν παραλήψεων ή παραβάσεων της κείμενης νομοθεσίας σε συμβάσεις προμηθειών, έργων, μελετών και παροχής υπηρεσιών.
Με βάση τα παραπάνω τείθεται το ερώτημα:
Διενήργησε η απελθούσα δημοτική αρχή τον προβλεπόμενο αποφασιστικό έλεγχο στη ΔΕΥΑΚ κατά τη διάρκεια της θητείας της;

  2. Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 225, 226,229 του Ν.3852/10 του Καλλικράτη, οι αποφάσεις του Δ.Σ. της ΔΕΥΑΚ αποστέλλονται υποχρεωτικά για έλεγχο νομιμότητας στις υπηρεσίες της Αποκεντρωμένης Περιφέρειας. Οι οποίες έχουν αρμοδιόττητα να διενεργούν αυτεπάγγελτα επιτόπιους ελέγχους για την πορεία της ΔΕΥΑΚ και να συντάσσουν ανάλογες εκθέσεις.
Το ερώτημα που ανακύπτει είναι: Αν οι αρμόδιες υπηρεσίες της Αποκεντρωμένης Περιφέρειας αντιλήφθηκαν τα ελλείμματα της ΔΕΥΑΚ και αν έλαβαν τα προβλεπόμενα μέτρα;

3. Σύμφωνα με τα άρθρα 275 και 276 του Καλλικράτη η ΔΕΥΑΚ ελέγχεται τόσο προληπτικά όσο και κατασταλτικά από την υπηρεσία του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Καστοριάς.
Ο έλεγχος αυτός είναι ετήσιος, τακτικός και δειγματοληπτικός. Όταν όμως από τον δειγματοληπτικό έλεγχο προκύψιουν λόγοι που επιβάλλουν την γενίκευση του ελέγχου τότε διενεργείται για κάθε οικονομική χρήση ενδελεχής έλεγχος νομικότητας και κανονικότητας.
Ο έλεγχος αυτός είναι υποχρεωτικός και αποβλέπει στο αν η ΔΕΥΑΚ τήρησε την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης.  Αν τηρήθηκε το ισχύον λογιστικό και διαχειριστικό σύστημα. Αν ενημερώνονταν οι λογαριασμοί, ώστε να απεικονίζουν με ακρίβεια το περιεχόμενο των οικονομικών πράξεων και δημοσιονομικών ενεργειών και αν έγινε η νόμιμη διαχείριση της κινητής και ακίνητης περιουσίας.
Το ερώτημα που τίθεται εδώ είναι αν κατά τον έλεγχο του απολογισμού και ισολογισμού για κάθε έτος διαπιστώθηκαν ελλείμματα και παραλήψεις από την εδώ υπηρεσία του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αν συντάχθηκαν εκθέσεις ελέγχου από την συγκεκριμένη υπηρεσία και τον ορκωτό λογιστή και αν επισημάνθηκαν εγκέρως τα ελλείμματα.

4. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 227 του Καλλικράτη η αδράνεια είσπραξης νομίμως βεβαιωθέντων χρεών, οφειλών ή προσθίμων από τα αρμόδια όργανα ή τις οικονομικές υπηρεσίες που οφείλεται σε δόλο ή βαριά αμέλεια συνεπάγεται ευθύνες και σε βάρος τους καταλογίζονται τα ποσά που αντιστοιχούν στη ζημιά που προκλήθηκε από την αδράνειά τους.
Το Ελεγκτικό Συνέδρειο δηλαδή εκτός από τον έλεγχο των δαπανών έχει την υποχρέωση να ελέγχει και να παρακολουθεί την κανονική είσπραξη των εσόδων κατά την διάρκεια του Οικονομικού Έτους και να παραπέμπει τους υπεύθυνους στα αρμόδια όργανα για προσωπικό καταλογισμό όταν η μη είσπραξη οφείλεται σε δόλο ή βαριά αμέλεια.
Από τα παραπάνω συνάγεται ότι μολονότι το νομικό πλαίσιο είναι επαρκέστατο για την αποτροπή κάθε παρατυπίας και παρανομίας, το έλλειμμα των 7,5 εκατ. ευρώ της ΔΕΥΑΚ είναι γεγονός!
Εναπόκειται στην νέα Δημοτική Αρχή να προβεί σε συμπληρωματικούς ελέγχους σε ότι αφορά την δημοσιονομική διαχείριση των πόρων της ΔΕΥΑΚ, σε ότι αφορά την είσπραξη και εμφάνιση των εσόδων και την πληρωμή των δαπανών.
Τέλος χρέος 7,5 εκατ.ευρώ σε τελευταία ανάλυση σημαίνει ανυπαρξία εποπτείας και ελέγχου από όλα τα αρμόδια όργανα της λειτουργίας της ΔΕΥΑΚ με πλασματικούς  οικονομικούς προϋπολογισμούς.