Είναι αίτημα των πολιτών της Καστοριάς χρόνια τώρα η εγκατάσταση ενός συστήματος τηλεθέρμανσης. Έχει προταθεί η σύνδεση με τις εγκαταστάσεις της ΔΕΗ στην Πτολεμαΐδα και αξιοποιήση του φυσικού αερίου από τον ΤΑΡ. Στην πρώτη πρόταση όμως μάλλον το κόστος είναι απαγορευτικό και δεν είναι συμβατό με τις αρχές τις αειφορίας, αφού η μεταφερόμενη θερμική ενέργεια βασίζεται στον Λιγνίτη. Η δεύτερη περίπτωση είναι μια καλύτερη πρόταση, που όμως μετατίθεται για τεχνικούς λόγους στο απώτερο μέλλον και παραμένει μια εξάρτηση από τρίτες χώρες όσον αφορά την τιμή και την διατιθέμενη ποσότητα φυσικού αερίου, αν τελικά γίνει σύνδεση κάποτε με τον αγωγό.
Οι ΕΝ.ΔΗΜΟ. έχουν να προτείνουν μια εναλλακτική πρόταση όμως που πιστεύουμε ότι όχι απλά είναι βιώσιμη, αλλά ταιριάζει στις ιδιαίτερες τοπικές συνθήκες και θα αποτελέσει πρότυπο ίσως και παγκόσμια, καλής πρακτικής και διαχείρισης πόρων.

Πρόκειται για ένα συνδυαστικό σύστημα τηλεθέρμανσης που αξιοποιεί την γεωθερμία, την καύση βιομάζας και την “υδροθερμία”, την ανταλλαγή δηλαδή θερμοκρασίας των νερών της λίμνης με την θερμοκρασία των νερών ενός όγκου νερού της μονάδας.

Περιγραφή εγκατάστασης

Οι εγκαταστάσεις μπορούν να χωριστούν σε τρείς βασικούς τομείς:

Α) Σύστημα καύσης  βιομάζας (Κύρια πηγή θερμότητας)
Β) Σύστημα Γεωθερμίας (Συμπληρωματική πηγή θερμότητας)
Γ) Σύστημα Υδροθερμίας  (Συμπληρωματική πηγή θερμότητας)
Δ) Επιπλέον μια μονάδα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος.


Δείτε το σκίτσο σε υψηλή ανάλυση εδω.

 Α) Σύστημα καύσης  βιομάζας (Κύρια πηγή θερμότητας)

Με τον όρο βιομάζα αποκαλείται οποιοδήποτε υλικό που παράγεται από ζωντανούς οργανισμούς (όπως είναι το ξύλο και άλλα προϊόντα του δάσους, υπολείμματα καλλιεργειών, κτηνοτροφικά απόβλητα, απόβλητα βιομηχανιών τροφίμων κ.λπ.) και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο για παραγωγή ενέργειας. [1]

Είναι η κύρια πηγή ενέργειας. Η καύση της βιομάζας δημιουργεί διάφορα είδη βιοκαυσίμου τα οποία ανάγονται σε ισοδύναμο του φυσικού αερίου [2]

Ο τύπος βιοκαυσίμου που μας ενδιαφέρει για τη συγκεκριμένη εγκατάσταση είναι ο αέριος τύπος τον οποίο εδώ θα ονομάσουμε “ξυλαέριο” (Woodgass). Ο συγκεκριμένος τύπος αερίου που θα επιλεχθεί είναι αποτέλεσμα μελέτης που θα πρέπει να γίνει όσον αφορά την θερμική απόδοση και τον τύπο βιοκαυσίμων που θα χρησιμοποιηθούν. Ως τοπικά βιοκαύσιμα μπορούν να αξιοποιηθούν υπολείμματα από τις δασικές ξυλεύσεις, τα περιττώματα από τις φάρμες γουνοφόρων ζώων και τα υπολείμματα γεωργικών καλλιεργειών. Θέμα μελέτης είναι επίσης η ποσότητα βιοκαύσιμης ύλης που θα χρειάζεται ώστε να υπάρχει επάρκεια για τις ανάγκες θέρμανσης.
Η παραγόμενη ενέργεια με αυτόν τον τρόπο έχει τα εξής πλεονεκτήματα:
α.) Λιγότερη ξύλευση σε εκτάσεις δασών
β.) Αξιοποιήση ύλης που τώρα αποτελεί είδος λημμάτων ως καύσιμη χρήσιμη ύλη.
γ.) Μικρότερη επιβάρυνση του ατμοσφαιρικού αέρα με αέρια λήμματα
(Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν στοιχεία για τα αέρια λήμματα που προκύπτουν από την καύση ξύλων στους ξυλολέβητες, τα οποία πέρα απο την εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα, έχει αποδειχθεί ότι είναι επιβλαβή για την υγεία. Στη μονάδα καύσης “ξυλαερίου” μπορεί να προσαρμοστεί φίλτρο κατακράτησης των περισσότερων βλαβερών αέριων που προκύπτουν).

Τα υποπροϊόντα της βιοκαύσης είναι επίσης χρήσιμα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως τύπος βιολογικού λιπάσματος. Το λίπασμα αυτό μπορεί να πωλείται συνεισφέροντας στα έξοδα συντήρησης της μονάδας τηλεθέρμανσης ή να διανέμεται σε τοπικούς παραγωγούς και συνεταιρισμούς. ( η στάχτη που παράγεται είναι πολύ χρήσιμη για την λίπανση καλλιεργειών φασολιών υπό προϋποθέσεις, που έχουν σχέση με το ph του εδάφους, ωστόσο η ποιότητα της εξαρτάται από τα υλικά καύσης, που σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να είναι επεξεργασμένα με χημικές μεθόδους) [3]

Β) Σύστημα Γεωθερμίας (Συμπληρωματική πηγή θερμότητας)

Γεωθερμία ή Γεωθερμική ενέργεια ονομάζουμε τη φυσική θερμική ενέργεια της Γης που διαρρέει από το θερμό εσωτερικό του πλανήτη προς την επιφάνεια. Θεωρείται δε απο τις ηπιότερες μορφές παραγωγής ενέργειας.
Μεγάλη σημασία για τον άνθρωπο έχει η αξιοποίηση της γεωθερμικής ενέργειας για την κάλυψη των αναγκών του, καθώς είναι μια πρακτικά ανεξάντλητη πηγή ενέργειας.

Ανάλογα με το θερμοκρασιακό της επίπεδο μπορεί να έχει διάφορες χρήσεις.
H Υψηλής Ενθαλπίας (>150 °C) χρησιμοποιείται συνήθως για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Η ισχύς τέτοιων εγκαταστάσεων το 1979 ήταν 1.916 ΜW με παραγόμενη ενέργεια 12×106 kWh/yr.
Η Μέσης Ενθαλπίας (80 έως 150 °C) που χρησιμοποιείται για θέρμανση ή και ξήρανση ξυλείας και αγροτικών προϊόντων καθώς και μερικές φορές και για την παραγωγή ηλεκτρισμού (π.χ. με κλειστό κύκλωμα φρέον που έχει χαμηλό σημείο ζέσεως).
Η Χαμηλής Ενθαλπίας (25 έως 80 °C) που χρησιμοποιείται για θέρμανση χώρων, για θέρμανση θερμοκηπίων, για ιχθυοκαλλιέργειες, για παραγωγή γλυκού νερού.[4]

Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της Γεωθερμίας αν και δεν είναι συνήθως σημαντικές, δεν είναι ωστόσο και αμελητέες ειδικά για χρήσεις Υψηλής Ενθαλπίας. Ο κατάλληλος τύπος χρήσης γεωθερμίας για τη περιοχή, θα πρέπει να μελετηθεί από ειδικούς.


Γ) Σύστημα Υδροθερμίας  (Συμπληρωματική πηγή θερμότητας)

Είναι η ενέργεια που παράγεται από την ανταλλαγή θερμότητας μεταξύ δύο υγρών υδάτινων μαζών.
Ο ορισμός είναι φτωχός γιατί τον επινοήσαμε εμείς προκειμένου να περιγράψουμε την μεταφορά θερμότητας από την λίμνη στη μονάδα της τηλεθέρμανσης.
Βρήκαμε μια Καναδική εταιρεία η οποία κατασκευάζει μονάδες ειδικά για αυτό το σκοπό. Μπορείτε να επισκεφτείτε το site της για αντιληφθείτε τον τρόπο λειτουργίας.αυτής της τεχνολογίας
 http://www.limnion.com/products.html

Επίσης ένα κατατοπιστικό βίντεο απο το κανάλι Youtube της ίδιας εταιρείας.
https://www.youtube.com/watch?v=ybWGZ8li-GE

Είναι απαραίτητο να επισκεφτείτε τις παραπάνω ηλεκτρονικές διευθύνσεις για να κατανοήσετε πλήρως το επόμενο βήμα, που συνδυάζει και τις τρείς παραπάνω τεχνολογίες, ώστε να δημιουργηθεί η μονάδα της τηλεθέρμανσης. Επίσης στο site της Limnion παρουσιάζονται παραδείγματα εφαρμογής που αυτή τη στιγμή λειτουργούν σε Καναδά και ΗΠΑ.

Αν θέλουμε να την περιγράψουμε σύντομα, είναι αποστολή νερού στη λίμνη και η ανταλλαγή της θερμοκρασίας του με αυτή της λίμνης. Το χειμώνα μας δίνει ζεστό νερό και το καλοκαίρι κρύο. Δηλαδή το σύστημα της τηλεθέρμανσης, θεωρητικά, τα θερμά καλοκαίρια μπορεί να λειτουργήσει και ως ένα είδος φυσικού air-condition, που θα στέλνει την θερμοκρασία των σπιτιών μας στη λίμνη.
Φυσικά όλα αυτά εννοείται ότι θα πρέπει να μελετηθούν και ως προς τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις τους.

Τρόπος λειτουργίας

Οι τρεις μορφές παραγωγής ενέργειας συνδυάζονται για να θερμάνουν έναν μεγάλο “λέβητα” που στέλνει το ζεστό νερό σε κάθε συνδεδεμένο σπίτι. Το ζεστό νερό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή και ηλεκτρικής ενέργειας σε μικρή κλίμακα, ώστε να καλύπτει τις απαιτήσεις ηλεκτρισμού της ίδιας της μονάδας τηλεθέρμανσης, αλλά και να συνδεθεί στο δίκτυο της ΔΕΗ, ώστε να το περίσσευμα ηλεκτρικής ενέργειας να πωλείται και να αποφέρει έσοδα τα οποία μπορούν να καλύπτουν ενδεχομένως τις ανάγκες συντήρησης της μονάδας.
Η ηλεκτρική ενέργεια μπορεί να παράγεται από ένα κλειστό κύκλωμα ανακύκλωσης του ατμού χρησιμοποιώντας κάποιο τύπο μηχανής Stirling. [5]

Η καλύτερες ίσως περίοδοι παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας είναι το φθινόπωρο και την άνοιξη που ναί μεν υπάρχουν ανάγκες θέρμανσης, αλλά όχι σταθερές, ενώ η μονάδα θα είναι απαραίτητο να λειτουργεί με μια “θερμοκρασία βάσης”, ώστε να καλύπτει τις ενδεχόμενες ανάγκες. Όταν οι ανάγκες θέρμανσης είναι μικρότερες από αυτή τη θερμοκρασία βάσης, το περίσσευμα θερμικής ενέργειας μπορεί να μετατρέπεται σε ηλεκτρική ενέργεια αρκετών Kw.

Χρηματοδότηση

Η χρηματοδότηση του έργου μπορεί να ενταχθεί στον Άξονα προτεραιότητας 1 του Σύμφωνου Εταιρικής Σχέσης (ΣΕΣ) [6]

Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί μέρος των ανταποδοτικών αποζημιώσεων του αγωγού φυσικού αερίου ΤΑΡ.
Η λειτουργία και συντήρηση της μονάδας τηλεθέρμανσης θα πρέπει να υπόκειται σε ειδικό φορέα Ν.Π.Δ.Δ. (αντίστοιχο της ΔΕΥΑΚ),  και να χρηματοδοτείται ανταποδοτικά από τους χρήστες της τηλεθέρμανσης, συνυπολογίζοντας φυσικά τα κέρδη από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ή της πώλησης βιολογικού λιπάσματος (στάχτης)

Κόστος

Δυστυχώς δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο που μπορούμε να συγκρίνουμε σε επίπεδο δήμου.[7]

Αυτό που προτείνουμε είναι πρωτοποριακό για τα Ελληνικά δεδομένα ίσως και παγκόσμια, αλλά αυτό δίνει από την άλλη πλευρά πιθανότητες ένταξης και χρηματοδότησης από το ΣΕΣ.
Η Τεχνογνωσία που θα προκύψει φυσικά είναι πολύτιμη.
Ένας ανασταλτικός παράγοντας ίσως, είναι η εγκατάσταση του δικτύου μεταφοράς από την μονάδα τηλεθέρμανσης σε κάθε σπίτι. Κάτι το οποίο όμως μπορεί να γίνει μακροπρόθεσμα και σταδιακά. Αυτή η υποδομή άλλωστε είναι απαραίτητη σε κάθε μορφή τηλεθέρμανσης (είτε από τα εργοστάσια της ΔΕΗ, είτε για την παροχή φυσικού αερίου). Το κόστος αυτό θα βαρύνει επίσης ανταποδοτικά τους συνδεδεμένους χρήστες.


Συνοψίζοντας

Παρά τις πρώτες φαινομενικά δυσκολίες, πιστεύουμε ότι η δημιουργία μιας τέτοιας υποδομής, εκτός από πρωτοποριακή συνδυαστική τεχνολογία που σέβεται το περιβάλλον, είναι και μια μακροπρόθεσμη επένδυση για το δήμο της Καστοριάς που ταιριάζει απόλυτα στις ιδιαίτερες συνθήκες του και αξιοποιεί αειφορικά σε μεγάλο ποσοστό τους τοπικούς πόρους. Επίσης λύνει το πρόβλημα της θέρμανσης ίσως για πάντα,ή όσο τουλάχιστο οι υποδομές συντηρούνται και λειτουργούν.


Κατεβάστε την πρόταση σε μορφή pdf από εδώ.

[*Ευχαριστούμε θερμά τον Κ. Βασιλείου Θοδωρή για την σύλληψη και περιγραφή των αρχών αυτής της καινοτόμας πρότασης]


Σημειώσεις/Παραπομπές

[1] Ο επίσημος ορισμός της βιομάζας είναι ο εξής:
Βιομάζα λέγεται το βιοαποικοδομήσιμο κλάσμα προϊόντων, αποβλήτων και καταλοίπων που προέρχονται από τις γεωργικές, συμπεριλαμβανομένων φυτικών και ζωικών ουσιών, τις δασοκομικές και τις συναφείς βιομηχανικές δραστηριότητες, καθώς και το βιοαποικοδομήσιμο κλάσμα βιομηχανικών αποβλήτων και αστικών λυμάτων και απορριμμάτων (Ν.3468/2006, ΦΕΚ.Α’ 129, αρθ.2,]

Πηγή: http://www.epperaa.gr/el/Pages/axonasproteraiothtas1.aspx 

[2]  Βιοκαύσιμο λέγεται το υγρό ή αέριο καύσιμο που παράγεται από βιομάζα και ειδικότερα :

α) Bιοντίζελ (πετρέλαιο βιολογικής προέλευσης): Οι μεθυλεστέρες λιπαρών οξέων (ΜΛΟ-FΑME) που παράγονται από φυτικά ή και ζωικά έλαια και λίπη και είναι ποιότητας πετρελαίου ντίζελ, για χρήση ως Βιοκαύσιμο.
β) Bιοαιθαvόλη: Η αιθανόλη που παράγεται από Βιομάζα ή από το βιοαποικοδομήσιμο κλάσμα αποβλήτων, για χρήση ως Βιοκαύσιμο.
γ) Βιοαέριο: Το καύσιμο αέριο που παράγεται από Βιομάζα ή από το βιοαποικοδομήσιμο κλάσμα βιομηχανικών και αστικών αποβλήτων, το οποίο μπορεί να καθαρισθεί και να αναβαθμισθεί σε ποιότητα φυσικού αερίου, για χρήση ως Βιοκαύσιμο, ή το ξυλαέριο.
δ) Bιομεθαvόλη: Η μεθανόλη που παράγεται από Βιομάζα, για χρήση ως Βιοκαύσιμο.
ε) Βιοδιμεθυλαιθέρας: Ο διμεθυλαιθέρας που παράγεται από Βιομάζα, για χρήση ως Βιοκαύσιμο.
στ) Βιο-ΕΤΒΕ: Ο αιθυλο-τριτοταγής-βουτυλαιθέρας (ΕΤΒΕ) που παράγεται από βιοαιθανόλη, για χρήση ως Βιοκαύσιμο. Το κατ’ όγκο ποσοστό του Βιο-ΕΤΒΕ που υπολογίζεται ως Βιοκαύσιμο είναι 47% επί του συνόλου του.
ζ) Βιο-ΜΤΒΕ: Ο μεθυλο-τριτοταγής-βουτυλαιθέρας (ΜΤΒΕ) που παράγεται από βιομεθανόλη, για χρήση ως Βιοκαύσιμο. Το κατ’ όγκο ποσοστό του Βιο-ΜΤΒΕ που υπολογίζεται ως Βιοκαύσιμο είναι 36% επί του συνόλου του.
η) Συνθετικά Βιοκαύσιμα: Οι συνθετικοί υδρογονάνθρακες ή τα μίγματα συνθετικών υδρογονανθράκων που παράγονται από Βιομάζα.
θ) Βιοϋδρογόνο: Το υδρογόνο που παράγεται από Βιομάζα ή βιοαποικοδομήσιμο κλάσμα βιομηχανικών και αστικών αποβλήτων, για χρήση ως Βιοκαύσιμο.
ι) Καθαρά Φυτικά Έλαια: Τα έλαια που παράγονται από ελαιούχα φυτά μέσω συμπίεσης, έκθλιψης ή ανάλογων μεθόδων, φυσικά ή εξευγενισμένα αλλά μη χημικώς τροποποιημένα, όταν είναι συμβατά με τον τύπο του χρησιμοποιούμενου κινητήρα ή εξοπλισμού και τις αντίστοιχες απαιτήσεις εκπομπών αερίων ρύπων.

Θα διαχωρίσουμε εδώ τα υγρά από τα αέρια Βιοκαύσιμα, καθότι σε γενικές γραμμές οι δύο αυτές ομάδες έχουν διαφορετικές προοπτικές όσον αφορά την χρήση τους. Έτσι:
Η παγκόσμια κοινότητα προσανατολίζεται προς την ενεργειακή κυρίως χρήση των αερίων Βιοκαυσίμων και ειδικότερα προς την παραγωγή (ή συμπαραγωγή) ηλεκτρισμού και θερμότητας από το syngas (θερμοχημική αεριοποίηση Βιομάζας), το Βιοαέριο από αναερόβιους χωνευτήρες και ΧΥΤΑ, και σε μικρότερο βαθμό σήμερα από το Βιοϋδρογόνο. Για το τελευταίο επιφυλάσσεται μια ευρύτερη χρήση που στο μέλλον θα περιλαμβάνει την αξιοποίησή του τόσο για ηλεκτροπαρα­γωγή σε μικρή κλίμακα όσο και για την κίνηση οχημάτων μέσω των κυψελών καυσίμου (fuel cells). Θεωρείται δε το καύσιμο του μέλλοντος, η βάση της “κοινωνίας του υδρογόνου”, της μετά το πετρέλαιο εποχής.
Τα υγρά Βιοκαύσιμα όπως το Βιοντίζελ, η Βιοαιθανόλη και η Βιομεθανόλη, με την εξαίρεση των Βιοελαίων από πυρόλυση Βιομάζας, προορίζονται σχεδόν αποκλειστικά για την κίνηση οχημά­των, αρχικά σε ανάμιξη σε μικρά ποσοστά με τα αντίστοιχων ιδιοτήτων συμβατικά καύσιμα, που προβλέπεται ν’ αυξάνονται σταθερά για τουλάχιστον τα 15 επόμενα χρόνια - ορισμένα αυτοκίνητα ντίζελ έχουν σήμερα τη δυνατότητα να κινηθούν με αυτούσιο Βιοντίζελ (Β100), ενώ είναι ήδη διαθέσιμα σε πολλές χώρες “πλειοκαύσιμα” αυτοκίνητα.

Πηγή: http://www.epperaa.gr/el/Pages/axonasproteraiothtas1.aspx 

[3] Η στάχτη ως προϊόν καύσης ξύλου περιέχει κυρίως ανθρακικό ασβέστιο από 25% έως 45%(το οποίο είναι ένα ανόργανο αλάτι με χημικό τύπο CaCO3.), λιγότερο από 10 % περιέχει Κάλιο (Κ), και λιγότερο από 1% φωσφορικό άλας. Υπάρχουν ιχνοστοιχεία σιδήρου, μαγγανίου, ψευδαργύρου, χαλκού και μερικά βαρέα μέταλλα (όπως ο μόλυβδος, το κάδμιο, το νικέλιο και το χρώμιο). Δεν περιέχει άζωτο. Ωστόσο αυτοί οι αριθμοί ποικίλλουν ανάλογα με την θερμοκρασία καύσης των ξύλων. Η καύση επηρεάζει πολύ τη σύνθεση και την ποσότητά της στάχτης, και κατά συνέπεια υψηλότερη θερμοκρασία μειώνει την απόδοση της στάχτης. Οπότε για καλύτερη ποιότητα στάχτης η χαμηλή θερμοκρασία είναι ιδανικότερη. Σκληρά ξύλα συνήθως παράγουν περισσότερη στάχτη από τα μαλακά, όπως των κωνοφόρων και ο φλοιός και τα φύλλα παράγουν γενικά πιο πολύ στάχτη από το εσωτερικό ξυλωδών τμημάτων του δέντρου. Κατά μέσο όρο, η καύση των ξύλων δίνει περίπου 6-10% στάχτες
Για μεγάλο χρονικό διάστημα η στάχτη του ξύλου έχει χρησιμοποιηθεί στη γεωργία, δεδομένου ότι ανακυκλώνει τα θρεπτικά συστατικά πίσω στην γη. Η στάχτη χρησιμοποιείται και ως λίπασμα, αλλά δεν περιέχει άζωτο. Επίσης δεσμεύεται διοξείδιο του άνθρακα από τους μικροοργανισμούς μέσα στο χώμα η ανάπτυξη των οποίων ενισχύεται από τη στάχτη και η γη γίνεται πιο εύφορη. Λόγω της παρουσίας του ανθρακικού ασβεστίου εξουδετερώνεται η οξύτητα του εδάφους, αυξάνοντας το pH του και αυξάνει την δραστηριότητα των βακτηρίων του εδάφους. Η αύξηση της αλκαλικότητας του εδάφους επηρεάζει την θρέψη των φυτών. Θρεπτικές ουσίες είναι πιο εύκολα διαθέσιμες στα φυτά, όταν το έδαφος είναι ελαφρώς όξινο. Αλλά επειδή αυξάνεται πολύ το pH του εδάφους με την προσθήκη μεγάλων ποσοτήτων μπορεί να κάνει κακό παρά καλό. Η στάχτη δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε φυτά που αγαπάνε όξινα εδάφη, όπως είναι οι πατάτες, τα βατόμουρα. Είναι καλό να χρησιμοποιείται με φειδώ και γίνεται τακτικά έλεγχος του PH του εδάφους. Δυναμώνει τα φυτά που αγαπούν το ασβέστιο, όπως είναι οι ντομάτες, τα αμπέλια, οι φασολιές, το σπανάκι, ο αρακάς, τα αβοκάντο, τα σκόρδα κα.
Πηγή: http://www.energ.gr 

[4] Πηγή: wikipedia.org

[5] Η μηχανή Stirling είναι μια θερμική μηχανή εξωτερικής καύσης που
λειτουργεί με συγκεκριμένη ποσότητα αέρα που κυκλοφορεί μέσα σε μια κλειστή διαδρομή. Όπως κάθε θερμική μηχανή, διαθέτει δύο δεξαμενές, μία θερμή και μια ψυχρή. Ο αέρας μπορεί και κυκλοφορεί χωρίς δυσκολία ανάμεσα στις δύο δεξαμενές. Όταν βρίσκεται στη θερμή δεξαμενή, ο όγκος του αέρα αυξάνεται ενώ όταν ο αέρας βρίσκεται στην ψυχρή δεξαμενή, ο όγκος του μειώνεται. (λόγω ιδιοτήτων των μορίων του). Οι δεξαμενές, είναι ουσιαστικά κυλίνδροι στους οποίους υπάρχουν έμβολα που μπορούν και κινούνται με ευκολία. Αντίστοιχη μεταβολή με τη θερμοκρασία, «παθαίνει» και η πίεση και αυτό αναγκάζει ουσιαστικά τα έμβολα να κινηθούν με τέτοιο τρόπο ώστε σε συνεργασία να καταφέρουν να κινήσουν έναν στροφαλοφόρο άξονα.

Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τον τρόπο λειτουργίας τους στο ίντερνετ.
Εμείς πήραμε τον παραπάνω ορισμό από αυτήν εδώ την διεύθυνση:

Ενώ αν θέλετε να εντρυφήσετε ακόμα περισσότερο στις αρχές και τρόπο λειτουργίας των θερμικών μηχανών, σας προτείνουμε αυτή την εξειδικευμένη πανεπιστημιακή εργασία η οποία είναι διαθέσιμη εδώ:

[6]    ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 1
«Προστασία Ατμοσφαιρικού Περιβάλλοντος & Αστικές Μεταφορές – Αντιμετώπιση Κλιματικής Αλλαγής – Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας»
Περιφέρειες Εφαρμογής: Οι δεκατρείς Περιφέρειες της χώρας
Γενικός Στόχος – Στρατηγική
Γενικός στόχος του ΑΠ 1 είναι η συμβολή του – επικουρικά στις δράσεις του Ε.Π «Ανταγωνιστικότητα» του Υπουργείου Ανάπτυξης και του Ε.Π Προσπελασιμότητα του ΥΠΟΜΕΔΙ - – στη μείωση της ρύπανσης του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος, τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής του πληθυσμού και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με την υλοποίηση έργων εξοικονόμησης ενέργειας και αξιοποίησης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Η σημασία των έργων που θα χρηματοδοτηθούν δεν κρίνεται τόσο από το ύψος της εγκατεστημένης ισχύος τους όσο από τον καινοτομικό χαρακτήρα τους, τη συμβολή τους στην περιφερειακή ανάπτυξη και τον επιδεικτικό προσανατολισμό που θα έχουν.
Ειδικοί Στόχοι
 Εξοικονόμηση ενέργειας στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα
 Ενθάρρυνση και διάδοση της χρήσης ΑΠΕ μέσα από πρότυπα επιδεικτικά έργα
 Προώθηση της βιώσιμης περιφερειακής ανάπτυξης με την αξιοποίηση τοπικού ενεργειακού δυναμικού 
 Μείωση της έντασης της ενεργειακής κατανάλωσης σε επιλεγμένους φορείς με υψηλό ενεργειακό κόστος λειτουργίας
 Στήριξη της αυτονομίας και της ασφάλειας ενεργειακού εφοδιασμού στο Άγιο Όρος με την χρήση των ΑΠΕ
 Προώθηση βιώσιμων λύσεων για τις αστικές μεταφορές της Θεσσαλονίκης
 Μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης
 Μείωση των εκπομπών των αερίων που προκαλούν την κλιματική αλλαγή
Ενδεικτικές κατηγορίες πράξεων
1. Έργα αξιοποίησης τοπικού ενεργειακού δυναμικού για εξοικονόμηση ενέργειας στον οικιστικό τομέα και στην ύπαιθρο
2. Έργα αξιοποίησης ΑΠΕ από φορείς του δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα
3. Πρότυπα επιδεικτικά έργα αξιοποίησης ΑΠΕ σε δημόσια κτίρια (π.χ σχολεία κλπ)
4. Επέκταση Μετρό Θεσσαλονίκης έως Καλαμαριά]

Πηγή: http://www.epperaa.gr/el/Pages/axonasproteraiothtas1.aspx

[7] Μια μελέτη που μπορεί να μας δείξει μια κατεύθυνση όπου μπορεί να κινηθεί το κόστος, αλλά δεν έχει καμιά σχέση με αυτό που προτείνεται, μπορεί να είναι αυτή που αφορά μια μονάδα Συμπαραγωγής Ηλεκτρικής και Θερμικής ενέργειας (ΣΗΘ) στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας:

 ΕΝ. ΔΗΜΟ. Ενεργοί Δημότες Καστοριάς