Στο facebook

Αρχειοθήκη

Από το Blogger.

ΑΝΑΖΗΤΕΙΣΤΕ ΣΤΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΜΑΣ

Πνευματική ιδιοκτησία & Αντιγραφή υλικού
Το περιεχόμενο του blog μας αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του kastorianiestia.gr
H αναδημοσίευση υλικού σε άλλη ιστοσελίδα επιτρέπεται μόνο με την προϋπόθεση αναφοράς της πηγής με ενεργό link προς το πρωτότυπο άρθρο.

Πρόσφατα

19 Ιουνίου 2015

Πώς η Σιάτιστα “έκλεψε” τη γούνα από την Καστοριά! Από μια αφήγηση του κ. Νίκου Πιστικού στην Καστοριανή Εστία

6/19/2015 06:48:00 μ.μ. | |
Η γούνα είναι συνυφασμένη με την Καστοριά και η ιστορία της χάνεται στα βάθη των αιώνων!
Ακριβώς δεν μπορούμε να πούμε πότε ξεκίνησε εδώ η επεξεργασία της γούνας, αλλά όπως αναφέρουν ιστορικές πηγές, καστοριανοί γουνέμποροι, που ταξίδευαν από την Τεργέστη μέχρι την Λειψία, ήταν οι βασικοί προμηθευτές γουναρικών των σουλτάνων της οθωμανικής αυτοκρατορίας. 

  Η γούνα στην Καστοριά γνώρισε μεγάλη άνθιση στα μεταπολεμικά χρόνια και ήταν η βασική πηγή πλούτου που έδωσε την μεγάλη ανοικοδόμηση της πόλης. 
Παλαιότερα τα γουναράδικα δεν ήταν όπως τα γνωρίσαμε τελευταία. 
Δεν υπήρχαν αυτές οι σύγχρονες εγκαταστάσεις,  με τους μεγάλους και άνετους χώρους που φωτίζονται από τις λάμπες φθορίου.
  Ούτε υπήρχαν οι ηλεκτροκίνητες μηχανές, αραδιασμένες στην σειρά, που δούλευαν με το πάτημα ενός διακόπτη. 
Τότε οι γουναράδες εργάζονταν όλοι μαζί σ΄ ένα δωμάτιο, καθιστοί γύρω από ένα τραπέζι σταυροπόδι και έραβαν τα κομμάτια με το χέρι! Γι΄ αυτο και η απόδοσή τους ήταν περιορισμένη. 
Τα πράγματα άλλαξαν όταν το 1884 ήρθαν στην Καστοριά οι πρώτες μηχανές γουναρικής που δούλευαν με το πάτημα του ποδιού και άρχισε η παραγωγή να ανεβαίνει. 
Αλλά η μεγάλη άνθιση ήρθε το 1955 όταν  οι παλιές μηχανές αντικαταστάθηκαν απο τις ηλεκτροκίνητες και τα γουναράδικα έγιναν βιοτεχνίες με σύγχρονες εγκαταστάσεις. 
Τότε υπήρξε μια μεγάλη στροφή του εργατικού δυναμικού της Καστοριάς προς την γούνα. Γιατί εν τω μεταξύ άρχισαν να καταφτάνουν από το εξωτερικό, όλο και περισσότερες παραγγελίες για έτοιμα παλτά και ζακέτες. Η ζήτηση ήταν μεγάλη και τα μαγαζιά ξεφύτρωναν σαν τα μανιτάρια σε κάθε σοκάκι της πόλης. 
Για πολλά χρόνια όμως, το σωματείο των γουνοποιών δεν επέτρεπε να ράβονται τα αποκόμματα στα χωριά, επειδή προφανώς είχε κατά νου  μια πιθανή κρίση στον κλάδο, η οποία δεν θα ήταν ελεγχόμενη αν η επεξεργασία της γούνας είχε εξαπλωθεί πιο πέρα από το “φανάρι”...
Όταν όμως ήρθε η μεγάλη ανάπτυξη, όλα αυτά ξεχάστηκαν πολύ γρήγορα και η γούνα εξαπλώθηκε σχεδόν σ΄ ολη την Δυτική Μακεδονία!
Η πρώτη που επωφελήθηκε από την εξάπλωση της γούνας ήταν η γειτονική Σιάτιστα η οποία “έκλεψε” κυριολεκτικά τη γούνα από την Καστοριά με έναν τρόπο που βλέπουμε μόνο στον κινηματογράφο. 
  Η Σιάτιστα είναι χτισμένη πάνω σε βουνό και το μόνο εισόδημα των κατοίκων της προέρχονταν από τα αμπέλια, που έβγαζαν το φημισμένο σ΄ όλη την Ελλάδα “ηλιαστό” κρασί, το οποίο κυκλοφορούσε σ΄ όλες τις ταβέρνες της Δυτικής Μακεδονίας. 
Όταν μια παρέα Σιατιστινών επισκέφθηκε την Καστοριά για να πουλήσει το κρασί της σε ταβέρνα της πόλης, άκουσε τους θαμώνες να συζητούν για τα μεγάλα “καζάντια” των Καστοριανών, που έκαναν από την γούνα!
Άκουσε για τους γουνέμπορους που ταξίδευαν σ΄ όλο τον κόσμο και έστελναν τα “τσέκια” στην γενέτειρα, για να περνούν οι δικοί τους άνετα!
Τότε τους “μπήκε” η ιδέα να αντιγράψουν τους Καστοριανούς για να προκόψουν και οι ίδιοι. 
Για να γίνει όμως αυτό θα έπρεπε να βρουν τον κατάλληλο άνθρωπο που θα τον πήγαιναν στην Σιάτιστα, για να τους διδάξει τα μυστικά στην τέχνη της γούνας. Ποιός όμως θα μπορούσε να είναι αυτός, όταν ο κώδικας τιμής των Καστοριανών, απαγόρευε δια ροπάλου να διαδοθεί η τέχνη της γούνας πέρα από τα όρια της πόλης;
Την λύση έδωσε ένα... μπουκάλι κρασί, με το οποίο δελεάστηκε ένας γνωστός τότε ταβερνιάρης , που δέχθηκε να πάει στην Σιάτιστα, για να δοκιμάσει σαν... ειδικός την καινούργια σοδειά των κρασιών της!
  Όταν έφθασε στην Σιάτιστα ο καστοριανός “οινολόγος” και “γευσιγνώστης” τον έκλεισαν σε μια ταβέρνα και άρχισαν να τον κερνάνε, μέχρι που έφθασε στο τσακίρ - κέφι!
Εκεί πάνω τον κέντρισαν στον εγωισμό του, λέγοντας ότι είναι αδιανόητο ένας καστοριανός να μην ξέρει την τέχνη της γούνας και να περνάει όλη την ζωή του μέσα σε μια ταβέρνα...
Αυτό ήταν! Η έκρηξη δεν άργησε να έρθει από τον Καστοριανό, που δήλωσε ότι ήταν ο καλλίτερος τεχνίτης της πόλης!
Αμέσως τον μετέφεραν στο διπλανό δωμάτιο όπου ήταν στημένο ένα μικρό εργαστήριο γουναρικής και άρχισε να ράβει...
Αυτή ήταν η πρώτη πράξη της εμπορικής κατασκοπίας, που έγινε σε βάρος της Καστοριάς και από τότε η Σιάτιστα έγινε ο μόνιμος “κολαούζος” της Καστοριάς σ΄ όλες τις διαφημιστικές ρεκλάμες της γούνας!
Το περιστατικό αυτό κυκλοφόρησε αμέσως και έγινε πασίγνωστο σ΄ όλη την Καστοριά που το συζητούσε για πολλά χρόνια. 
Χρόνια αργότερα εμφανίστηκαν οι Κινέζοι με τις φωτογραφικές μηχανές που βιντεοσκοπούσαν όλη την διαδικασία της επεξεργασίας των γουναρικών, μπροστά στα μάτι των αφελών Καστοριανών οι οποίοι χαμογελούσαν ικανοποιημένοι...
Μέχρι που η γούνα ταξίδεψε στην μακρινή Ανατολή και από τότε δεν λέει να επιστρέψει πίσω...

   Υπήρχαν όμως και περίοδοι μεγάλης αστάθειας και όταν το φάσμα της ανεργίας πλανώνταν πάνω από την πόλη, τότε πολλοί γουναράδες κατέφυγαν στην λίμνη, για να βγάλουν το φαγητό της ημέρας...
Πράγματι, όπως βεβαιώνει και ο κ. Νίκος Πιστικός: “Η λίμνη ήταν πήχτρα στο ψάρι. Ακόμα κι ένα παιδάκι με μια βέργα στο χέρι και το αγκίστρι στην άκρη της κλωστής, έβγαζε το φαγητό της οικογένειας!”
Το 1950 κατασκευάστηκαν τα Ψαράδικα, στην θέση που είναι και σήμερα, από τον καστοριανό αρχιτέκτονα Νάντσιο, που ζούσε στην Αθήνα. 
Και όταν περνούσε κάποιος από εκεί, έβλεπε τις “κουπάνες” γεμάτες με καστοριανά ψάρια της λίμνης. Τώρα αυτό το φαινόμενο μοιάζει με... μαγική εικόνα για την πόλη μας!
  Ενώ τότε η Καστοριά τροφοδοτούσε με ψάρια όλες τις πόλεις της Μακεδονίας, μέχρι και την Θεσσαλονίκη. Μάλιστα, για κάποιο διάστημα, έρχονταν ένα φορτηγό κάθε εβδομάδα που γέμιζε με “τούρνες” και τις πήγαινε στην Γαλλία!
Οι ψαράδες δεν είχαν τότε το δικαίωμα να πωλούν μόνοι τους τα ψάρια. Έπρεπε να τα μεταφέρουν στα ψαράδικα και εκεί αφού τα ζύγισε ο αρμόδιος υπάλληλος, έρχονταν οι μεταπράττες  και τα “χτυπούσαν” στην δημοπρασία.

    Όποιος έδινε τα περισσότερα, αγόραζε τη παρτίδα, αφού όμως προηγουμένως ο υπάλληλος του Δήμου παρακρατούσε το “δέκατο”, ως φόρο, με τον οποίο ο Δήμος εξασφάλιζε τους μισθούς των εργαζομένων του! Τα υπόλοιπα παραδίδονταν στους ψαράδες κάθε Σάββατο...
Με λίγα λόγια σ΄ όλους τους δύσκολους για την γούνα καιρούς, η λίμνη ήταν αυτή που έσωσε την κατάσταση, για τους κατοίκους της πόλης. 
Γιατί η Καστοριά δεν έχει κάμπο με χωράφια, για την γεωργία και την κτηνοτροφία. Έχει μόνο την λίμνη κι αν ποτέ ξανάρθουν δύσκολα χρόνια, η λίμνη είναι αυτή που θα μας σώσει. 
Ο μόνος τρόπος να γεμίσει η λίμνη με ψάρια, είναι τα “πελαϊσια” που είναι οι φωλιές για την αναπαραγωγή τους. 
Κατά καιρούς έχουν φέρει γόνους ψαριών από άλλες λίμνες αλλά το αποτέλεσμα ήταν ένα μεγάλο μηδενικό!
Μάλιστα κάποτε έριξαν χέλια στην λίμνη, αλλά η Καστοριά δεν έφαγε ούτε ένα! Γιατί τα χέλια έχουν την ιδιότητα, όταν έρθει ο καιρός να γεννήσουν, ταξιδεύουν μέχρι να συναντήσουν θάλασσα. 
Αλλά και τα μικρά τους επιστρέφουν στον τόπο που γεννήθηκαν...
Η λίμνη ξέμεινε από ψάρια, δύο φορές στην ιστορία της. 
Η πρώτη ήταν όταν εγκαταστάθηκαν οι τούρκοι στην Καστοριά και έβγαλαν από την λίμνη τα “πελαϊσια”, γιατί ο δικός τους τρόπος ψαρέματος ήταν το “σουργκί” και στέγνωσαν την λίμνη. 
Η δεύτερη ήταν όταν μετά την κατοχή, ο γιατρός Τσεμάνης έβαλε υποψηφιότητα για  Δήμαρχος και υποσχέθηκε στους ερασιτέχνες ψαράδες, αν εκλεγεί, να βγάλει τα “πελαϊσια” από την λίμνη. 
Τελικά ο γιατρός βγήκε Δήμαρχος, έβγαλε και τα “πελαϊσια” αλλά η λίμνη της Καστοριάς άρχισε να στερεύει από ψάρια...

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Πρωτοσέλιδα Εφημερίδων

Δημοφιλείς αναρτήσεις

Designed by ER.