Συγχώνευση ΤΕΙ και μετατροπή τους σε πανεπιστήμια, καθώς και οργάνωση διετών προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης, που θα υποκαταστήσουν τα ΙΕΚ, προβλέπει το σχέδιο του υπουργού Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου για το νέο τοπίο στη μεταλυκειακή και την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Με τον τρόπο αυτό θα μειωθεί ο αριθμός των ΑΕΙ της χώρας – απαραίτητη κίνηση λόγω της δημοσιονομικής λιτότητας. Από την άλλη, ο κ. Γαβρόγλου ακολουθεί τα βήματα του Γιάννη Πανάρετου, του υφυπουργού Παιδείας επί ΠΑΣΟΚ το 2010 και στενού συνεργάτη του Γιώργου Παπανδρέου, ο οποίος είχε προτείνει τη μετατροπή ΤΕΙ σε «τοπικά κολέγια διετούς φοίτησης». Ειδικότερα, η αρχική πρόταση του Κώστα Γαβρόγλου για τις αλλαγές στον χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αποτυπώθηκε στο πόρισμα που συνέταξε ο ίδιος το 2016 από τη θέση του προέδρου της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής, μαζί με τον πανεπιστημιακό και νυν πρόεδρο του νέου Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, Σπύρο Γεωργάτο και την ερευνήτρια Δήμητρα Μακατσώρη. Η πρόταση μιλούσε για την αξιολόγηση όλων των ΤΕΙ. Κατόπιν και έπειτα από διαβούλευση με κάθε ΤΕΙ, σε βάθος τριετίας θα διακρίνονται σε εκείνα που είναι ήδη (ακαδημαϊκώς) ισοδύναμα με αντίστοιχα πανεπιστημιακά τμήματα, ή καλύπτουν επιστημονικά πεδία που δεν υπάρχουν στα πανεπιστήμια. Αυτά τα ΤΕΙ θα μπορούσαν να συγχωνευθούν με πανεπιστήμια ή μεμονωμένα τμήματά τους να αποτελέσουν αυτοτελή τμήματα σε πανεπιστήμια. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου, η Ελλάδα έχει 14 ΤΕΙ, με περίπου 100.000 φοιτητές εντός του κανονικού χρόνου σπουδών και 115.00 εκτός εξαμήνων, καθώς και περίπου 1.900 άτομα μόνιμο εκπαιδευτικό προσωπικό και συνολικό προσωπικό 4.500 άτομα. Από το 1994 έως και το 2009 δημιουργήθηκαν 168 νέα τμήματα (90 σε πανεπιστήμια και 78 σε ΤΕΙ).

Η πρόταση των Γαβρόγλου, Γεωργάτου, Μακατσώρη δεν προχώρησε στο σύνολό της λόγω των αντιδράσεων κυρίως των πανεπιστημίων. «Συζητάμε την αναβάθμιση και τη συγχώνευση των ιδρυμάτων πάλι με ακαδημαϊκά κριτήρια. Ετσι θα έχουμε εξοικονόμηση προσωπικού, πόρων, υποδομών και νέα δυναμική λόγω των συνεργιών» παρατήρησε, μιλώντας στην «Κ», ο Σπύρος Γεωργάτος. «Η διαφορά με το σχέδιο “Αθηνά” του 2012, που προχώρησε σε αλλαγές στον χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, είναι ότι πλέον οι αποφάσεις θα ληφθούν με συναίνεση των κύριων μερών», προσέθεσε ο ίδιος.


Ηδη, όπως ανέφερε στην «Κ» ο προεδρεύων της Συνόδου Προέδρων ΤΕΙ και πρόεδρος του ΤΕΙ Καλαμάτας, Δημήτρης Βελισσαρίου, υπάρχουν συζητήσεις ανάμεσα στα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ στη Δυτική Μακεδονία και την Πελοπόννησο. «Υπάρχει μία ευνοϊκή χρονική συγκυρία για το επόμενο βήμα. Φτάνει να ξεπεραστούν οι αγκυλώσεις των προσώπων και να μην ξεκινήσουμε πάλι νέες ιστορίες στη λογική της αξιολόγησης των ΤΕΙ. Είναι σαφές ότι τα ΤΕΙ είναι αναβαθμισμένα και ανήκουν στην ανώτατη εκπαίδευση», τόνισε στην «Κ» ο κ. Βελισσαρίου.

Από την άλλη, έχει ακουστεί η πρόταση για συγχώνευση των ΤΕΙ Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδος σε πανεπιστήμιο. Στη λογική αυτή «οδηγό» θα αποτελέσει η συγχώνευση των ΤΕΙ Αθηνών και Πειραιώς σε Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής με έδρα στο Αιγάλεω. Οπως διαβεβαιώνουν την «Κ» οι νυν πρόεδροι των δύο ιδρυμάτων, Μιχάλης Μπρατάκος της Αθήνας και Λάζαρος Βρυζίδης του Πειραιά, οι συζητήσεις προχωρούν σε καλό κλίμα. Στόχος του υπουργείου είναι το νέο πανεπιστήμιο να λειτουργήσει από τον Οκτώβριο του 2018, αν και πανεπιστημιακοί το θεωρούν αισιόδοξο σενάριο και τοποθετούν την έναρξη στο 2019. Από τη συγχώνευση θα προκύψουν πέντε σχολές: Διοίκησης και Οικονομίας με 3 ή 4 τμήματα, Μηχανικών με 7 ή 8 τμήματα, Τροφίμων και Διατροφής με 2 ή 3 τμήματα, Καλλιτεχνικών Σπουδών με τρία τμήματα και Επιστημών Υγείας και Πρόνοιας με τουλάχιστον πέντε τμήματα. Πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι διακρίνονται διαγκωνισμοί (σε πολιτικό επίπεδο αλλά και εντός των ιδρυμάτων) για το ποιο εκ των δύο ΤΕΙ θα έχει την πρωτοκαθεδρία στο νέο πανεπιστήμιο, ενώ ήδη υπάρχουν πιέσεις διδασκόντων να διατηρηθεί το αντικείμενό τους σε αυτοτελές τμήμα και όχι ως κατεύθυνση σε ένα τμήμα.

Ωστόσο, στην πρόταση Γαβρόγλου, Γεωργάτου, Μακατσώρη οριζόταν και τρίτη κατηγορία τμημάτων ΤΕΙ. Εκείνα που θα «υποβιβασθούν» στη μορφή που είχαν τα ΤΕΙ πριν «ανωτατοποιηθούν» το 2001. Σήμερα, συνολικά 42 τμήματα/ κατευθύνσεις ΤΕΙ διαθέτουν λιγότερα από εννέα μόνιμους καθηγητές, και έξι εξ αυτών δεν έχουν ούτε ένα μόνιμο μέλος ΔΕΠ. Αυτά θα μπορούσαν να μετεξελιχθούν σε διετή προγράμματα σπουδών επαγγελματικής κατάρτισης τα οποία θα είναι πιστοποιημένα και, με βάση τον νόμο, μπορούν να δημιουργηθούν στα ΑΕΙ κάθε περιφέρειας. Η πρόταση προσομοιάζει με εκείνη του Γιάννη Πανάρετου τα τμήματα ΤΕΙ χαμηλής ζήτησης να μετατραπούν σε τοπικά κολέγια διετούς φοίτησης. Η νέα δομή μεταλυκειακής εκπαίδευσης θα υποκαταστήσει τα ΙΕΚ για τους αποφοίτους των Επαγγελματικών Λυκείων, ενώ θα προσφέρεται και χρηματική αμοιβή σε όσους διδάξουν στα προγράμματα. «Εμείς έχουμε το know-how να οργανώσουμε τέτοια προγράμματα. Φτάνει να μετεξελιχθούμε σε Πανεπιστήμια Εφαρμοσμένων Επιστημών» δήλωσε στην «Κ» ο κ. Βελισσαρίου, σκιαγραφώντας μία πτυχή των ζυμώσεων που γίνονται γύρω από το θέμα.