Μέρος Α΄

 Η ιστορία της Αρχιτεκτονικής Σχολής αποτελεί για την Καστοριά, παγκόσμια πρωτοτυπία στα ακαδημαϊκά χρονικά.
Διότι ιδρύθηκε με το Προεδρικό Διάταγμα 13/9-2-2010 χωρίς να λειτουργήσει ποτέ!

Και τρία χρόνια αργότερα, μεταλλάχθηκε σε Τμήμα Μηχανικών Περιβέλλοντος του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και μετακόμισε στην Κοζάνη!


Τραγική ειρωνεία: Με το ίδιο Π.Δ. ιδρύθηκε αντίστοιχη σχολή στα Ιωάννινα, η οποία λίγα χρόνια μετά λειτούργησε κανονικά στα πλαίσια του Πανεπιστημίου Ηπείρου.
Και ακόμα πιο ειρωνικό είναι το γεγονός ότι η αρχική πρόταση για την ίδρυση της σχολής στην Καστοριά, έγινε από την Διοικούσα Επιτροπή του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, με πρόεδρο τον κ. Χρήστο Μασσαλά. Τον οποίο αφού τίμησε ο νομάρχης Κ. Λιάντσης, για τη συμβολη του στην υπόθεση της Αρχιτεκτονικής, εν συνεχεία άρχισαν να τον... λιθοβολούν οι πάντες, για τους ακριβώς αντίθετους λόγους!

Για να φτάσουμε όμως στην “υφαρπαγή” της Αρχιτεκτονικής Σχολής από τα Ιωάννινα, μέσω.... Κοζάνης, μεσολάβησαν ορισμένα πολιτκά γεγονότα, που ανέτρεψαν τις αρχικές ισορροπίες σε βάρος της Καστοριάς.

Η Αρχιτεκτονική Σχολή της Κασταριάς ιδρύθηκε στα χαρτιά τον Ιανουάριο του 2010, όταν υπουργός Παιδείας ήταν η ΄΄Άννα Διαμαντοπούλου, ύστερα από παλινωδίες και αναβολές που κράτησαν τέσσερα έτη.
Και καταργήθηκε ουσιαστικά το 2013 με το σχέδιο “Αθηνά” της κυβέρνησης Σαμαρά για να σωθεί το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας.

Ως αντάλλαγμα η Καστορά έλαβε  την πολυπόθητη “μεταβατικότητα” για το τμήμα Διεθνούς Εμπορίου του ΤΕΙ που από τότε είχει πάρει “φύλλο πορείας” για τα Γρεβενά!
Είχε προηγηθεί βέβαια ο εμφύλιος που ξέσπασε στην Καστοριά, η οποία είχε χωριστεί σε δύο στρατόπεδα. Το ένα υπό τον νομάρχη Κ. Λιάντση που έκρινε το κτήριο του 1ου Γυυμνασίου ως το καταλληλότερο για την στέγαση της Αρχιτεκτονικής Σχολής. Και το άλλο που  βρισκόταν πιο κοντά στο Φ. Πετσάλνικο “έβλεπε” το κτήριο του Ξενία.

Η διελκυνστίδα αυτή κράτησε περισσότερο από πέντε χρόνια και δαπανήθηκαν 2 εκατ. ευρώ για να.... στατικοποιηθεί το κτήριο του 1ου Γυμνασίου, χωρίς ωστόσο να έρθει το ποθητό αποτέλεσμα.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή

 Στις 13 Ιουλίου 2006 προτείνεται από την Διοικούσα Επιτροπή του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, η ίδρυση σχολής στην Καστοριά, με τον τίτλο “Επιστήμες της Αρχιτεκτονικής και αποκατάσταση της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς”.

Η προτεινόμενη Σχολή θα έχει τις παρακάτω κατευθύνσεις:
- Αρχιτεκτονική και Αποκατάσταση μνημείων
- Αρχιτεκτονική τοπίου και φυσικής κληρονομιάς
- Βιομηχανικό σχέδιο
- Βιομηχανικό σχέδιο για μόδα

Ο χρόνος των σπουδών για το βασικό πτυχίο θα είναι τα 5 έτη και η σχολή μέχρι την ολοκλήρωσή της προτείνεται να δέχεται 60 φοιτητές ανά έτος.
Οι απόφοιτοι του τμήματος θα είναι Αρχιτέκτονες Μηχανικοί και θα μπορούν να έχουν όλα τα θεσμοθετημένα και μη εργασιακά δικαιώματα των Διπλωματούχων Αρχιτεκτόνων Μηχανικών των υπαρχόντων αρχιτεκτονικών σχολών.

Όπως αναφέρεται στην πρόταση της Επιτροπής: “Η πόλη της Καστοριάς αποτελεί μνημείο της ελληνικής παράδοσης. Η μοναδικότητά της οφείλεται στο φυσικό κάλλος και την ποιότητα του αρχιτεκτονικού της περιβάλλοντος. όπως διαμορφώθηκε στην μακρόχρονη πορεία της”.

Δεν ολοκληρώθηκε ο χρόνος και τον Δεκέμβριο του ιδίου έτους ξεσπούν οι πρώτες αντιδράσεις από γονείς και καθηγητές του 1ου Γυμνασίου, οι οποίοι αποκρούουν την πρόταση της Νομαρχίας να παραχωρηθεί το κτήριο στην υπό ίδρυση Αρχιτεκτονική Σχολή.

Μετά τις εξελίξεις αυτές όμως ανατρέπεται ολόκληρος ο σχεδιασμός της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, ενώ γίνεται ορατός ο κίνδυνος να μη συμπεριληφθεί η Σχολή στο μηχανογραφικό του 2007 λόγω έλλειψης στέγης!

Την ανησυχία τους εκφράζουν επίσης οι κάτοικοι της περιοχής Ομόνοιας που βλέπουν να διακυβεύεται μια ακόμα κατακτησή τους. Αλλά οι γονείς και καθηγητές του 1ου Γυμνασίου δείχνουν ανυποχώρητοι και απειλούν με δυναμικές κινητοποιήσεις.

Μετά το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων, η μία πλευρά επιρρίπτει τις ευθύνες στην άλλη, ενώ το υπουργείο πιέζει να τηρηθούν οι διαδικασίες, για την εξεύρεση στέγης.

Στο παιχνίδι μπαίνουν και κάποια οικοδομικά συμφέροντα, με ισχυρές προσβάσεις στην κυβέρνηση, που βλέπουν με καλό “μάτι” την εξεύρεση στέγης για το Πανεπιστήμιο και εκτός πόλης...

Τότε εμφανίζονται ξαφνικά κι άλλοι παράμετροι, όπως η βιωσιμότητα της σχολής και το επίπεδο των σπουδών, που βραχυκυκλώνουν ακόμα περισσότερο την προοπτική της λειτουργίας της.

Οι εξελίξεις επιβάρυναν περισσότερο το δυσμενές κλίμα που δημιουργήθηκε από ορισμένες δημόσιες τοποθετήσεις πολιτικών προσώπων, οι οποίες “στοχοποιούσαν” τόσο τον βουλευτή Ανέστη Αγγελή όσο και τον νομάρχη Κώστα Λιάντση.

 Με δηλώσεις  του ο βουλευτής Α. Άγγελής τονίζει ότι: “Δεν επιτρέπεται σε κανένα, ανεξαρτήτως αποτελέ- σματος, να προσβάλλει τον αγώνα και την προσπάθει όλων για την επίτευξη του τελικού στόχου”.

Ενώ ο νομάρχης Κ. Λιάντσης δήλωσε: “Δεν μπορούμε να βάλουμε χρονοδιάγραμμα στην λειτουργία της Σχολής. Αυτό είναι κάτι που θα αποφασίσει το υπουργείο Παιδείας . Εκείνο που προέχει είναι η σωστή οργάνωση και η βιωσιμότητα του ιδρύματος”.

Στη συνέχεια ο νομάρχης έδωσε στην δημοσιότητα δελτίο τύπου που εξέδωσε στις 1-6-2006 το υπουργείο Παιδείας, σύμφωνα με το οποίο υπάρχει η εκπεφρασμένη πολιτική βούληση της κυβέρνησης, για την ίδρυση πανεπιστημιακής σχολής στην Καστοριά.

Στις 20 έως 22 Απριλίου 2007 συνήλθε στην Καστοριά η 54η Σύνοδος των Πρυτάνεων και Προέδρων Δ.Ε. των Ελληνικών Πανεπιστημίων,  η οποία καταγράφηκε στα θετικά της κοινής προσπάθειας για την πορεία της Αρχιτεκτονικής Σχολής.
Με αφορμή αυτή την εκδήλωση, η Σύνοδος των Πρυτάνεων, έκανε έκκληση προς τις αρμόδιες αρχές, να στρέψουν την προσοχή τους και τους αναγκαίους πόρους στον Δήμο Καστοριάς, για να διασωθεί και αναπτυχθεί το πολιτισμικό περιβάλλον της πόλης.

Και φθάνουμε στις 29 Νοεμβρίού του 2007, όπου αποκαλύπτεται ότι στον φάκελλο της αίτησης, για την ίδρυση της σχολής στην Καστοριά, δεν υπήρχε ούτε τεκμηριωμένη πρόταση ούτε σχέδιο για την χωροταξική κατανομή του Πανεπιστημίου!

Σύμφωνα με πληροφορίες τα πάντα γίνονταν στο “κουβεντιαστό” και οι επαφές που είχε ο νομάρχης Κ. Λιάντσης με παράγοντες του υπουργείου Παιδείας, ήταν πάντα σε επίπεδο τμηματάρχη Β΄ και κάτω...

Οι παράγοντες της Καστοριάς που ανέλαβαν τις διαβουλεύσεις, επαναπαύθηκαν στις δηλώσεις της κ. Κουτσίκου και σ΄ ένα άτυπο δελτίο τύπου, που έκανε λόγο γενικώς και αορίστως, για την ίδρυση πανεπιστημιακής σχολής στην Καστοριά, στο απώτερο μέλλον...

Την ίδια εποχή, οι γείτονες των Γρεβενών, με την καθοδήγηση του κ. Φώλια, έκτιζαν κτηριακές εγκαταστάσεις και στην συνέχεια, εκ του ασφαλούς διεκδίκησαν και πήραν τις δύο σχολές του ΤΕΙ στο νομό τους!

Ενδεικτικό του κλίματος που επικράτησε μετά το ναυάγιο των διεκδικήσεων από την πλευρά της Καστοριάς, είναι οι αντικρουόμενες απόψεις, με τις οποίες επέστρεψαν στις 6 Δεκεμβρίου 2007 από την Αθήνα, ο νομάρχης Κ. Λιάντης και η νεοεκλεγείσα βουλευτής Β. Μπουζάλη.

Ο μεν νομάρχης, που συναντήθηκε με τον σύμβουλο του υπουργείου κ. Κυριαζή, προσπάθησε να δώσει έναν τόνο ασιοδοξίας λέγοντας ότι: “Το κλίμα ήταν πολύ θετικό και πήραμε την διαβεβαίωση ότι δεν άλλαξε τίποτε απ΄ όσα είχαμε συμφωνήσει το προηγούμενο διάστημα”.

Ενώ η Β. Μπουζάλη απέφυγε να σχολιάσει τις δηλώσεις Λιάντση και άφησε να εννοηθεί ότι δεν υπήρχε πεδίο συνεργασίας μεταξύ τους, λέγοντας ότι: “Ενημερώθηκα χθες για τις συναντήσεις του νομάρχη. Περισσότερα δεν γνωρίζω”.

Παράλληλα δεν άφησε ασχολίαστες τις συχνές εμφανίσεις του νομάρχη στα τηλεοπτικά παράθυρα, λέγονας: “Πολιτική δεν γίνεται στις τηλεοράσεις και στα talk show. Το θέμα το παρακολουθώ καθημερινά και είναι σαφές ότι το υπουργείο έχει την βούληση να στηρίξει τις προσπάθειές μας.
Αντίθετα ο νομάρχης Κ. Λιάντσης απέδωσε την αναβολή της ίδρυσης της σχολής μέσα στο 2008 στην καθυστέρηση της συνεδρίασης του ΣΑΠΕ και στο διάστημα που απαιτείεται μέχρι να ενημερωθεί η νέα ηγεσία του υπουργείου.

Εν τω μεταξύ οι εξελίξεις στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, τρέχουν με γοργούς ρυθμούς, μετά την χωροθέτησή του στην περοχή της ΖΕΠ Κοζάνης.

Κατά την διάρκεια της τελετής, τόσο ο πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής Χ. Μασσαλάς όσο και ο περιφερειάρχης Α. Λεούδης, με δηλώσεις εξέφρασαν τις επιφυλάξεις τους για την διασπορά του πανεπιστημίου!

Αυτό θεωρήθηκε κακός οιωνός από τους παράγοντες της Καστοριάς, οι οποίοι πανικόβλητοι έσπευσαν να ενημερώσουν το υπουργείο δια ζώσης.
Τόσο όμως ο νομάρχης  όσο και η βουλευτής απέφυγαν να πάρουν σαφή θέση στις δηλώσεις  Μασσαλά, ο οποίος, όπως όλα δείχνουν είχε  αναγορευθεί σε ρυθμιστικό παράγοντα των εκπαιδευτικών ζητημάτων της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας.

Σε ερώτηση, γιατί θεωρούσε την ένταξη της σχολής δεδομένη στα μηχανογραφικά του 2008, ο Κ. Λιάντσης απάντησε με την ατάκα του ελληνικού κινηματογράφου “Μου έλεγαν και σας έλεγα...”

Κι όταν οι άλλοι τα “γύρισαν” άλλαξε ρότα και ο ίδιος....
Μετά το αδιέξοδο που δημιουργήθηκε για την στέγαση της Αρχιτεκτονικής στο 1ο Γυμνάσιο, ο βουλευτής Φ. Πετσάλνικος, ενεργοποίησε την πρόταση του Ξενία, ενώ αντίθετη άποψη εξέφρασε η κυβερνητική βουλευτής Β. Μπουζάλη.
Είχε προηγηθεί μια σύσκεψη όλων των εμπλεκομένων στην Νομαρχία Καστοριάς και μετά από μια επιτόπια επίσκεψη στα δύο κτήρια, αποφασίστηκε να συγκροτηθεί μια τριμελής επιτροπή εμπειρογνωμόνων, που θα αξιολογήσει τα προτεινόμενα από την τοπική αυτοδιοίκηση κτήρια.

Παρόλα αυτά ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας Ανδρέας Λεούδης, με δηλώσεις του επιβεβαίωσε τις αρχικές εκτιμήσεις του ότι το κτήριο του 1ου Γυμνασίου βρίσκεται πολύ χαμηλά στην κλίμακα αξιολόγησης, για την εγκατάσταση της πανεπιστη- μιακής σχολής.

Ενώ αντίθετα για το Ξενία, δήλωσε ότι  “Όλα τα κτήρια που αναφέρονται καθώς και τα αρχοντικά που ανακαινίζονται με κονδύλια του 3ου ΚΠΣ, είναι μέσα στις επιλογές μας”!

Την άποψη  αυτή φαίνεται ότι ασπάζεται και ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Δυτ. Μακεδονίας, ο οποίος θεωρεί ότι το Ξενία υπερέχει αισθητικά του 1ου Γυμνασίου, γιατί είναι έργο του αείμνηστου αρχιτέκτονα X. Κων/νίδη και με την κατάλληλη διαρρύθμιση, μπορεί να εξασφαλίσει μια αξιοπρεπή υποδομή, για την στέγαση της σχολής.

Από την αρχική του θέση, για το κτήριο του γυμνασίου, φαίνεται να υπαναχωρεί και ο νομάρχης Κ. Λιάντσης, ο οποίος ευθυγραμίστηκε με την γραμμή Λεούδη και ξεπέρασε με διπλωματικό τρόπο την σκόπελο του πολιτικού κόστους.
Ενώ στην Κοζάνη αναπτύσσεται τον  τελευταίο καιρό μια παραφιλολογία  υπέρ της μη απόσχισης της Αρχιτεκτο- νικής Σχολής από το Compus του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας.

Η διελκυνστίδα ανάμεσα στα δύο κτήρια κράτησε ολόκληρο το 2008 με τον Φ. Πετσάλνικο να δηλώνει ότι: “Θεωρώ αδιανόητο, να διαλυθεί ένα σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης - που έχει οργανωθεί με τρόπο πολύ ικανοποιητικό- για να λειτουργήσει ένα τμήμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Εφ΄ όσον αποφάσισε το Ανώτατο Συμβούλιο Παιδείας και αναμένεται να δημοσιευθεί το Προεδρικό Διάταγμα, κανείς δεν μπορεί να πάρει το τμήμα από την Καστοριά”!

Εδώ όμως ισχύει αυτό που λέει ο λαός μας: “Μεγάλη μπουκιά φάε, μεγάλο λόγο μη λες”

Η συνέχεια στο επόμενο