Η περιβόητη "γ' Αξιολόγηση" δεν θα είναι μια εύκολη υπόθεση. Αντίθετα, σύμφωνα με τις πληροφορίες του "Κ", είναι πολύ πιθανό οι διαδικασίες της να προκαλέσουν νέο ισχυρό κύκλο αναταραχών που θα μπορούσαν να είναι και η αιτία αποχώρησης του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα πολύ πριν από το τέλος του.

Το χειρότερο όμως είναι ότι η διαφαινόμενη αναταραχή θα έχει σημείο αναφοράς το πλέον ευαίσθητο στοιχείο της οικονομίας, το τραπεζικό σύστημα.

Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, το ΔΝΤ θα επιστρέψει στις διαδικασίες της αξιολόγησης του προγράμματος με ισχυρά αυξημένες απαιτήσεις, πέραν των εργασιακών (όπως αποκάλυψε το "Κ" 29/7) και στον τραπεζικό τομέα.

Ειδικά θα θέσει σαν άμεσα απαιτητό το θέμα της εκ νέου κεφαλαιακής ενίσχυσης των συστημικών τραπεζών σαν αποτέλεσμα των επιφυλάξεων που διατηρεί για την κεφαλαιακή τους κατάσταση, εξού και η απαίτησή του για επικαιροποιημένη επανεξέταση του ενεργητικού των τραπεζών (AQR).

Η εκτίμηση του ΔΝΤ είναι ότι οι ελληνικές τράπεζες χρειάζονται περί τα 10 δισ. ευρώ κεφαλαιακή ενίσχυση!

Αυτό είναι το σημείο μετωπικής "ρήξης" με την ΕΚΤ, η οποία αφενός απορρίπτει τις επιφυλάξεις του ΔΝΤ απαντώντας ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν καλυφθεί από πλευράς εποπτείας από τις ισχύουσες διαδικασίες stress tests που έχουν προηγηθεί και αφετέρου δεν αναγνωρίζει την "υπερεποπτεία" του Ταμείου πάνω στις δικές της υπηρεσίες και όργανα (SSM)...

Το ΔΝΤ στην πρόσφατη 'Εκθεσή του είχε αμφισβητήσει ευθέως την εποπτεία της ΕΚΤ και ειδικά τους στόχους που έχουν τεθεί από αυτή για τη διαχείριση της μείωσης του όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων των ελληνικών τραπεζών (NPLs).

Τα κεφάλαια των τραπεζών

Το χειρότερο όμως σημείο είναι ότι το ΔΝΤ απαξιώνει την ποιότητα των τραπεζικών κεφαλαίων που έχει αναγνωρίσει η ΕΚΤ ως επαρκή. Αυτό αφορά κυρίως το ότι το 60% των κεφαλαίων των τραπεζών αποτελούνται από αναβαλλόμενη φορολογία. Όπως είναι γνωστό, ο αναβαλλόμενος φόρος αποτελεί το 40% των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων της Alpha Bank (3,4 δισ. ευρώ), το 75% της Eurobank (4,1 δισ. ευρώ), το 58% της Πειραιώς (4,1 δισ. ευρώ) και το 71% της Εθνικής (4,9 δισ. ευρώ).

Στο πλαίσιο αυτό η Λαγκάρντ έχει καλέσει ανοικτά την ΕΚΤ να προβεί σε νέο κύκλο ποιοτικού ελέγχου και stress test των κεφαλαίων των ελληνικών τραπεζών ώστε πριν από το τέλος του προγράμματος τον Αύγουστο του 2018 να έχει διασφαλισθεί η επαρκής κεφαλαιοποίησή τους.

Αυτό σημαίνει ότι ανοίγει την απαίτηση για νέα κεφαλαιοποίηση. Και την απαίτηση αυτή τη θεμελιώνει στην εκτίμηση του Ταμείου ότι, παρά τα όσα έχουν προηγηθεί, οι ελληνικές συστημικές τράπεζες παραμένουν "φορτωμένες" με υψηλό όγκο μη εξυπηρετούμενων δανείων που αδυνατίζει την "ποιότητα" των κεφαλαίων τους. Και για τον λόγο αυτό αξιολογεί ότι θα πρέπει να συγκεντρωθεί ένα αποθεματικό περίπου 10 δισ. ευρώ (ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 5% - 5,5% του ΑΕΠ), για να καλύψει ενδεχόμενες πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών. Το ΔΝΤ σηκώνει μάλιστα τον πήχη ακόμα ψηλότερα ξεκαθαρίζοντας τις προθέσεις του, σημειώνοντας για πρώτη φορά στο κείμενο του DSA ότι "το ποσό αυτό μπορεί να μην είναι επαρκές".

Το δίλημμα που τίθεται στην ΕΚΤ είναι... εκτός ορίων αποδοχής ή συμβιβασμού, όπως αναφέρεται σε σχόλια αρμόδιων παραγόντων που έχουν κληθεί να μιλήσουν γι' αυτό.

"Η ΕΚΤ δεν μπορεί να συμβιβασθεί με μία τέτοια απαίτηση" σημειώνεται αρμοδίως "γιατί αυτό θα ήταν σαν να αναγνωρίζει αφενός την αρμοδιότητα εποπτείας του ΔΝΤ στην ίδια και αφετέρου να αποδέχεται ένα σχόλιο ανεπάρκειας των δικών της υπηρεσιών στην αξιολόγηση και την εποπτεία των κεφαλαίων των ευρωπαϊκών τραπεζών. Είναι από κάθε άποψη απαράδεκτο...".

Αυτή η αντιπαράθεση έχει σιωπηρά αρχίσει πολύ πριν ξεκινήσει η τρίτη αξιολόγηση, στο πεδίο της οποίας θα ξεδιπλωθεί με απρόβλεπτες προς το παρόν συνέπειες. Αρμόδια στελέχη της Κομισιόν ερμηνεύουν την προοπτική αυτή ως μια πολύ πιθανή αιτία "αποχώρησης" του ΔΝΤ από το ελληνικό πρόγραμμα στο πλαίσιο της απόφασης της 15ης Ιουνίου, η οποία προβλέπει την ανακοίνωση περαιτέρω συγκεκριμενοποίησης μέτρων για ελάφρυνση του χρέους.

Η "επιβάρυνση" αυτής της υποχρέωσης με άλλα δέκα δισ. ευρώ για την κεφαλαιακή εξασφάλιση των τραπεζών, είναι ενδεχόμενο να εξελιχθεί σε αφορμή για την "τέλεια καταιγίδα" που θα οδηγήσει στο διαζύγιο μεταξύ της Ευρωζώνης και του ΔΝΤ και στην αποχώρησή του από το ελληνικό πρόγραμμα ακόμα και πριν από το τέλος του έτους ή στις αρχές του 2018.

Η ευκαιρία που μπορεί να χαθεί εύκολα

Η διαφαινόμενη ένταση μεταξύ ΕΚΤ και ΔΝΤ για τα κεφάλαια των ελληνικών τραπεζών, παρότι –σύμφωνα με κοινοτικούς παράγοντες– θα μπορούσε να είναι απολύτως "χρήσιμη" για να διευκολύνει την αποχώρηση του ΔΝΤ από την Ευρωζώνη (κάτι που είναι ώριμο σαν θέμα στο Συμβούλιο του Ταμείου), εντούτοις είναι δεδομένο ότι θα περάσει από φάση υψηλής έντασης και αναταραχή.

Και αυτό δεν διευκολύνει την ελληνική πλευρά ειδικά στο θέμα της εκμετάλλευσης της διεθνούς συγκυρίας, για να ενισχύσει την παρουσία της στις αγορές με νέες εκδόσεις ομολόγων.

Τα "παράθυρα" ευκαιρίας για νέα έξοδο στις αρχές Οκτώβρη ή πριν από τα τέλη του χρόνου μπορούν να κλείσουν... απότομα αν η αναταραχή από τη σύγκρουση ΔΝΤ με ΕΚΤ πάρει διαστάσεις και ερμηνευθεί αρνητικά από τις αγορές. Στον ΟΔΔΗΧ παρακολουθούν πολύ προσεκτικά το κλίμα και βρίσκονται σε διαρκή συνεννόηση με τους συμβούλους και την ηγεσία του ΥΠΟΙΚ προκειμένου να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία αν αυτή... επιβιώσει από τις περιπέτειες της τρίτης αξιολόγησης.

Αναδημοσίευση από το "Κεφάλαιο" που κυκλοφορεί.